Mediacje

Ośrodek Mediacji Gospodarczej – informacje

Depositphotos_292368396_XL

Powszechnie przyjmuje się, że jedynym skutecznym sposobem rozwiązywania sporów pomiędzy podmiotami jest postępowanie sądowe. Obok tradycyjnego postępowania sądowego, w którym strony występują jako przeciwnicy procesowi, istnieją również metody alternatywnego rozwiązywania sporów ADR (Alternative Dispute Resolution), które stanowią znacznie skuteczniejszą, tańszą i szybszą alternatywę.
Metody ADR nie koncentrują się na polaryzacji stanowiska stron. Partnerzy biznesowi nie konfrontują się w sądzie, nie są przeciwnikami. Nadal pozostają partnerami, którzy sami lub przy pomocy profesjonalisty (mediatora) próbują dojść do porozumienia, zanim zostaną wytoczone najcięższe działa.

Do form alternatywnego rozwiązywania sporów należą:

  • Negocjacje – podejmowane przez strony dobrowolne pertraktacje, mające na celu samodzielne wypracowanie stanowiska kompromisowego;
  • Mediacja – jest również dobrowolną i, co ważne, poufną metodą rozwiązywania sporu, w której strony sporu, przy pomocy bezstronnego, neutralnego i zaakceptowanego przez siebie mediatora, prowadzą rozmowy ugodowe. Osoba mediatora jest niezwykle istotna w całym procesie mediacji, ponieważ pomaga stronom określić ich interesy i kwestie do dyskusji, wspomaga przebieg komunikacji i stara się doprowadzić do wspólnie akceptowalnego porozumienia. Zastosowanie mediacji jest możliwe we wszystkich sprawach, w których prawo dopuszcza zawarcie ugody;
  • Arbitraż – metoda rozwiązywania sporów prawnych, podobnie jak w przypadku mediacji – bez udziału sądu powszechnego, której istotą jest powierzenie kompetencji sądu bezstronnemu specjaliście. Sąd arbitrażowy (sąd polubowny) proceduje zgodnie z własnym regulaminem i zasadami prawa.

Mediacja jest zatem formą pośrednią, plasującą się pomiędzy negocjacjami a arbitrażem. Łączy w sobie zalety negocjacji, z tym że w rozwiązaniu sporu stronom pomaga bezstronny i fachowy mediator, zachowując jednocześnie mniej sformalizowany od arbitrażu charakter, co z kolei kładzie nacisk na wypracowanie kompromisu, a nie oddanie rozstrzygnięcia „w ręce” arbitra.

Istotą mediacji jest to, że opiera się ona na dobrowolności i pozwala na samodzielne wypracowanie najlepszego rozwiązania konfliktu, zamiast odwoływania się do wcześniejszych rozstrzygnięć i wyroków. Często w przypadku, gdy same unormowania kodeksowe bądź nieprzychylna wykładnia Sądu Najwyższego nie pozwalają na wprowadzenie konkretnego rozwiązania, stosuje się umowne odstępstwa, na przykład wyłącznie zasadę słuszności danego rozwiązania, z wyłączaniem odpowiedzialności na zasadach ryzyka czy winy. Ponadto, strony mają zapewnione lepsze możliwości zidentyfikowania i wyrażenia swoich rzeczywistych potrzeb i interesów, czego zakładanym efektem jest osiągnięte przez nie porozumienie.

Przedmiotem mediacji mogą być sprawy z zakresu prawa gospodarczego, zwłaszcza o zapłatę, rozwiązanie lub niewykonanie umowy, wszelkie spory dotyczące wykonywania kontraktu, a także sprawy cywilne, rodzinne i z zakresu prawa pracy.

Korzyści z mediacji:

  • samodzielne, szybkie i tanie rozwiązanie sporu w formie ugody,
  • utrzymanie wzajemnych relacji biznesowych,
  • zachowanie korzystnego wizerunku,
  • lepsze zrozumienie potrzeb własnych i drugiej strony, ułatwiające dalszą współpracę i minimalizujące ryzyko wystąpienia kolejnego konfliktu4.

Jak sprawa trafia do mediacji?

  • Wystarczy do Ośrodka Mediacji Gospodarczej przy IGG złożyć wniosek o przeprowadzenie mediacji.
  • Jeśli trwa już postępowanie sądowe, sprawę do mediacji kieruje sąd na wniosek stron procesu, złożony do sądu ze wskazaniem jako mediatora Ośrodek Mediacji Gospodarczej przy IGG.
  • W każdym przypadku warunkiem prowadzenia mediacji jest zgoda stron.
  • Każda ze stron może złożyć wniosek o przeprowadzenie mediacji na każdym etapie sporu lub negocjacji.

Jak opłacić wniosek?

  • Strona lub strony składające wniosek o przeprowadzenie mediacji wpłacają bezzwrotną opłatę rejestracyjną w wysokości 400,00 zł na rachunek bankowy IGG, przeznaczoną na pokrycie kosztów rozpatrzenia wniosku.
  • Rozpatrywane są jedynie wnioski, w odniesieniu do których wniesiona została wymagana opłata rejestracyjna.

Kto decyduje o wyborze mediatora?

  • Mediatora wybierają wspólnie strony lub wyznacza na wniosek stron Przewodniczący Ośrodka Mediacji Gospodarczej, a w postępowaniu sądowym – sąd kierujący sprawę do mediacji z listy mediatorów.
  • Jeżeli strony nie wyznaczyły wspólnie mediatora ani nie wniosły o jego wyznaczenie przez Przewodniczącego Ośrodka Mediacji Gospodarczej bądź mediator nie został wskazany w postanowieniu sądu kierującego strony do mediacji, mediatora wyznacza – niezwłocznie po wszczęciu postępowania mediacyjnego – Przewodniczący Ośrodka Mediacji Gospodarczej.
  • Co ważne, każda ze stron może żądać wyłączenia mediatora, składając wniosek do Przewodniczącego Ośrodka Mediacji Gospodarczej lub do protokołu w trakcie posiedzenia mediacyjnego. W przypadku uwzględnienia wniosku, Przewodniczący niezwłocznie powoła innego mediatora w danej sprawie.

Jak przebiega mediacja?

  • Niezwłocznie po otrzymaniu informacji o wyborze lub wskazaniu do prowadzenia mediacji, mediator kontaktuje się ze stronami, wyznaczając termin i miejsce pierwszego spotkania mediacyjnego (co do zasady, siedziba IGG w Warszawie).
  • Mediator wyjaśnia zasady i cele postępowania mediacyjnego i pyta, czy strony wyrażają zgodę na mediację. Mediacja prowadzona jest w obecności obu stron. Mogą się także odbywać indywidualne spotkania mediatora z każdą ze stron
  • Strony mogą zrezygnować z udziału w mediacji na każdym etapie postępowania mediacyjnego.
  • Strony podczas mediacji mogą działać osobiście lub z udziałem umocowanych pełnomocników.
  • Sesja mediacyjna trwa 1,5 godziny. W trakcie sesji mediacyjnej mediator może się spotykać osobno z każdą ze stron.
  • Postępowanie mediacyjne nie jest jawne, ale w sesji mediacyjnej mogą brać udział osoby trzecie, na których obecność wyrażą zgodę obie strony oraz mediator.
  • Mediator udziela stronom pomocy w rozmowie, prowadzonych negocjacjach zmierzających do polubownego rozwiązania sporu w sposób bezstronny i niezależny.
  • Mediator nie rozstrzyga sporu, nie narzuca rozwiązania, a jedynie podejmuje czynności zmierzające do rozwiązania sporu przez strony poprzez osiągnięcie porozumienia.
  • Na każdym etapie mediacji mediator może zwrócić się do strony o dodatkowe informacje. Informacje te mediator ujawnia drugiej stronie, chyba że udzielająca je strona zastrzegła, że mediator ma je zachować w poufności.
  • Strony mogą korzystać z ekspertów lub konsultantów posiadających wiedzę w danej dziedzinie.
  • Z przebiegu mediacji sporządza się protokół, w którym zaznacza się miejsce i czas prowadzenia mediacji, a także podaje się nazwy i adresy stron oraz nazwiska mediatorów lub mediatora i adres Ośrodka Mediacji Gospodarczej oraz wynik mediacji. Protokół podpisują mediatorzy lub mediator.

Czym kończy się mediacja?

  • Jeżeli strony zawarły ugodę przed mediatorem, jej istotną treść wciąga się do protokołu lub załącza do protokołu egzemplarz ugody, podpisany przez strony. Niemożność podpisania ugody mediator stwierdza w protokole.
  • Jeżeli wymagają tego obowiązujące przepisy prawa, protokół składa się we właściwym sądzie.
  • Ugoda zawarta przed mediatorem stanowi tytuł egzekucyjny. Mediator doręcza stronom odpis protokołu zawierającego ugodę, z pouczeniem o możliwości wystąpienia do sądu o zatwierdzenie ugody. Ugoda zawarta przed mediatorem po jej zatwierdzeniu przez sąd ma moc ugody zawartej przed sądem. Nie uchybia to przepisom o szczególnej formie czynności prawnej. Zatwierdzenie ugody poprzez nadanie klauzuli wykonalności powoduje, iż ugoda stanowi tytuł wykonawczy.
  • W wypadku braku ugody strony mogą dochodzić swoich praw w postępowaniu sądowym.

Ile kosztuje mediacja?

  • Koszty mediacji (opłata rejestracyjna, opłata mediacyjna i wydatki związane z przeprowadzeniem mediacji) obciążają strony w równych częściach.
    • Opłata mediacyjna wynosi:
    • w sprawach majątkowych – 3% wartości przedmiotu sporu, ustalonej według przepisów kodeksu postępowania cywilnego, nie mniej niż 10.000,00 zł. i nie więcej niż 150.000,00 zł. za jedną przeprowadzoną mediację.
    • w sprawach niemajątkowych lub gdy nie można ustalić wartości przedmiotu sporu – 200,00 zł za każdą godzinę posiedzenia.