Sympozjum Zakopane: „Neutralność klimatyczna, a paliwa gazowe”

25.01.2024

Sympozjum Zakopane: „Neutralność klimatyczna, a paliwa gazowe”

Sympozjum Zakopane: „Neutralność klimatyczna, a paliwa gazowe” – Relacja z konferencji IGG

W dniach 19-21 stycznia br. odbyło się prestiżowe Sympozjum Zakopane poświęcone tematyce „Neutralność klimatyczna, a paliwa gazowe” zorganizowane przez Izbę Gospodarczą Gazownictwa. Konferencja zgromadziła liczne grono krajowych i zagranicznych ekspertów, przedstawicieli świata biznesu, nauki i administracji państwowej, aby omówić najważniejsze aspekty transformacji energetycznej i rolę paliw gazowych w osiągnięciu neutralności klimatycznej.

Zgromadzonych gości powitała Teresa Laskowska, dyrektor Izby Gospodarczej Gazownictwa, dziękując patronom i partnerom kongresu. Sympozjum otworzył Robert Perkowski, prezes IGG. Jak powiedział to sympozjum jest spojrzeniem w przyszłość, ale z zachowaniem w pamięci tego co minęło. Podkreślił, że firmy z branży gazowniczej muszą działać przede wszystkim w kierunku zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego i ciągłości dostaw usług. Zaznaczył, że transformacja energetyczna powinna być postrzegana w szerszym aspekcie.

– W opinii publicznej transformacja energetyczna dotyczy tylko źródeł wytwarzania prądu, tymczasem nie dotyczy ona tylko obecnych źródeł wytwórczych energii elektrycznej, ale także gazownictwa i ciepłownictwa – powiedział prezes Robert Perkowski. Zwrócił uwagę, że gaz ziemny będzie podstawowym elementem transformacji energetycznej, zapewni szybką redukcję emisji i będzie coraz bardziej zielony dzięki nowoczesnym technologiom. Robert Perkowski, prezes IGG

Następnie prezes IGG odczytał list Iwony Waksmundzkiej-Olejniczak, członka zarządu ds. strategii i zrównoważonego rozwoju Grupy Kapitałowej Orlen kierując uwagę uczestników na dwa kluczowe perspektywy: transformację energetyczną oraz zapewnienie odpowiednich źródeł energii na najbliższe dwie-trzy dekady. Jak podkreśliła autorka listu transformacja energetyczna to nie tylko wyzwanie, ale również szansa na zrównoważony rozwój. Na początku listu Iwona Waksmundzka-Olejniczak odniosła się do niedawnego kryzysu energetycznego i działań Rosji destabilizujących rynek gazu w Europie przed inwazją na Ukrainę. Jak podkreśliła w tym kontekście dostęp do surowców staje się fundamentem stabilności gospodarczej, co determinuje konieczność skutecznego zabezpieczenia dostaw. – Na chwilę obecną jest to zadanie najważniejsze, z którym, jako kraj poradziliśmy sobie w pełni. Zbudowaliśmy system dywersyfikacji dostaw, dzięki któremu jesteśmy odporni nawet na kryzys tak wielkich rozmiarów. Zapewnienie nieprzerwanych dostaw gazu do naszych odbiorców wciąż pozostaje jednym z najważniejszych zadań, z którego – mimo geopolitycznych i gospodarczych turbulencji – wywiązujemy się bez zakłóceń – zaznaczała.

Bezpieczeństwo energetyczne

W tym kontekście głównym celem strategii Grupy Kapitałowej ORLEN jest zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego Polski. Dywersyfikacja źródeł gazu oraz rozbudowa infrastruktury stanowią kluczowe elementy tej strategii.  ORLEN posiada obecnie szerokie i zdywersyfikowane portfolio zakupowe gazu ziemnego, które od strony handlowej zabezpiecza ciągłość dostaw tego paliwa. W dalszej części listu Iwona Waksmundzka-Olejniczak przedstawiła przykłady prowadzonych obecnie przez ORLEN inwestycji w rozwój polskiego gazownictwa. Jak napisała: „W strategii grupy do roku 2030 zaplanowano wzrost wydobycia gazu z własnych złóż, krajowych oraz zagranicznych, do 12 mld m sześc. rocznie. Gaz pozyskiwany ze złóż w Norwegii – własny oraz zakontraktowany od partnerów tam działających – płynie do Polski gazociągiem Baltic Pipie i obok dostaw LNG jest jednym z filarów niezależności energetycznej Polski. W połowie ubiegłego roku ORLEN rozpoczął również inwestycję rozbudowującą krajowy potencjał magazynowy, w wyniku której w ciągu dwóch najbliższych lat zwiększy się on aż o ¼.”

Gaz ziemny jako pomost ku neutralności klimatycznej

Jak podkreśliła w liście do uczestników sympozjum Iwona Waksmundzka-Olejniczak transformacja energetyczna i inwestycje w gaz ziemny nie są sprzeczne. W jej opinii gaz ziemny pełni kluczową rolę jako paliwo przejściowy, a być może można go nawet zdefiniować jako „pomost, dzięki któremu przejdziemy do zielonej gospodarki w sposób racjonalny i sprawiedliwy”.

– Gaz ziemny jest paliwem, które wspiera dywersyfikację krajowego miksu energetycznego, pozwala na redukcję emisji gazów cieplarnianych i zanieczyszczeń powietrza. Gwarantuje stabilność funkcjonowania systemu energetycznego przy rosnącym udziale OZE, a infrastruktura gazu ziemnego będzie miała kluczowe znaczenie dla tworzenia rynku gazów odnawialnych i niskoemisyjnych, takich jak wodór, biometan oraz gaz syntetyczny. Zatem skuteczne przeprowadzenie procesu transformacyjnego wymaga wykorzystania gazu ziemnego. Iwona Waksmundzka-Olejniczak, członek zarządu ds. strategii i zrównoważonego rozwoju Grupy Kapitałowej Orlen

Jak podkreśliła rozwaga w kontekście transformacji energetycznej oznacza również dywersyfikację. Przedstawiła plany Grupy ORLEN do 2030 roku, które obejmują instalację ponad 9 GW mocy w obszarze odnawialnych źródeł energii (OZE), co zmierza do realizacji zobowiązania w zakresie dywersyfikacji pozyskiwania energii. – Dostrzegamy w Polsce ogromny potencjał rozwoju paliw alternatywnych. W ramach koncernu pracujemy nad przygotowaniem i wdrożeniem technologii wodorowych. Mamy również konkretne plany w obszarze biogazu i biometanu. Jesteśmy zainteresowani zarówno budowaniem instalacji, jak i ich obsługą – podkreśliła Iwona Waksmundzka-Olejniczak. W ramach strategii do 2030 roku ORLEN planuje osiągnąć 1 GW mocy zainstalowanej w wytwarzaniu  nisko- i zeroemisyjnego wodoru oraz roczną produkcję ponad 130 tys. ton wodoru odnawialnego i ponad 70 tys. ton paliw syntetycznych. Do końca obecnej dekady produkcja biogazu, stanowiącego bazę do pozyskania biometanu, wynosić będzie 1 mld m sześc. rocznie.

Środki unijne dla gazownictwa

Przekonanie, że wymiana doświadczeń w czasie konferencji pozwoli na wprowadzenie na rynek kolejnych ważnych inicjatyw w obszarze gazownictwa – wyraził, zwracając się do uczestników sympozjum, Konrad Wojnarowski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej. Jak powiedział „transformacja energetyczna jest nieunikniona i nieodwracalna”. Polityka UE i Polski będzie prowadziła do tego, aby środki z Funduszu Spójności i innych programów unijnych zostały wykorzystane  i będą one ważnym aspektem w budowaniu bezpieczeństwa energetycznego.

– Ten i przyszły rok będą przełomowe jeśli chodzi o środki z Krajowego Planu Odbudowy oraz politykę spójności. Jestem przekonany, że wszyscy przedsiębiorcy, także z branży gazowniczej, będą mogli z tych środków skorzystać. Konrad Wojnarowski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej

Przyszłość paliw gazowych

Następnie odbyła się pierwsza sesja, moderowaną przez Adama Wawrzynowicza z Kancelarii Prawnej Wawrzynowicz i Wspólnicy pt. Priorytety polityki klimatycznej – przyszłość paliw gazowych”. – Rola gazu ziemnego jako paliwa transformacyjnego uległa zmianie co wyraźnie widać w politykach europejskich, ale mimo, że słychać sceptyczne głosy co do jego roli, na pewno gaz pozostanie ważnym elementem miksu energetycznego w Europie i w Polsce. Bez gazu budowanie gospodarki w oparciu o zieloną energię jest trudne, jeśli nie niemożliwe – powiedział Adam Wawrzynowicz otwierając panel.   Podczas tej sesji omówiono kluczowe aspekty polityki klimatycznej Polski, rolę i perspektywy dla gazu ziemnego, Program Fit for 55, regulacje dotyczące rozwoju CCS/CCUS, przygotowanie infrastruktury do składowania CO2, bezpieczeństwo energetyczne w kontekście ograniczenie paliw kopalnych, regulacje dotyczące gazów odnawialnych oraz biznesowe działania na drodze dekarbonizacji.

– Powinniśmy myśleć w jakim kierunku powinno iść wsparcie dla transformacji gazownictwa. Bez dotacji rządowych gazownictwo nie będzie się mogło rozwijać, czego przykładem jest biometan, który bez wsparcia nie będzie opłacalny. Robert Więckowski, prezes zarządu PSG.

Podkreśli, że PSG jest gotowe do zatłaczania biometanu do sieci. – Oczekujemy tylko regulacji prawnych i wsparcia dla przedsiębiorców, którzy będą chcieli przetworzyć biogaz do biometanu – powiedział panelista. Natomiast Arkadiusz Jesionek,  dyrektor Centrum Energetyki AGH w Krakowie zaznaczył, że nie mamy innego wyjścia jak wdrażanie nowoczesnych technologii wychwytywania CO2 w gazownictwie, które pozwalają na wychwytywanie nawet 100 proc. CO2. Zwrócił uwagę, że w Polsce są już bardzo zaawansowane projekty CCS. Piotr Sabat, członek zarządu ds. Rozwoju Orlen S.A. podkreślił, że Orlen jest najbardziej zaangażowanym w Polsce podmiotem w projekty CCS.

– Wierzymy, że będziemy punktem zbiorczym, do którego będą dołączali inni gracze zainteresowani dekarbonizacją. Obecnie działamy w tym zakresie w konsorcjum z  Lafarge Cement i Air Liquide Polska. Projekt jest w fazie rozwoju i wygrywa model sekwestrascji offshore z wykorzystaniem w pierwszym etapie transportu kolejowego. Piotr Sabat członek zarządu ds. Rozwoju Orlen S.A

   Celem projektu jest finalizacja badań inżynieryjnych i transportowych, niezbędnych do budowy multimodalnego terminala dwutlenku węgla w Gdańsku. Według założeń, dwutlenek węgla będzie dostarczany do instalacji z zakładów przemysłowych centralnej i północnej części kraju, a następnie przeładowywany na statki i transportowany do docelowych miejsc sekwestracji zlokalizowanych pod dnem morza. Początkowo transport dwutlenku węgla do terminala będzie realizowany koleją, jednak docelowym rozwiązaniem jest budowa rurociągu przesyłającego CO2. W debacie panelowej uczestniczyli także: Grzegorz Bujnowski, dyrektor Oddziału – Biuro Handlu Gazem Orlen S.A., Aneta Korda-Burza, dyrektor pionu badań i certyfikacji, OGP Gaz-System S.A., Aneta Wilmańska, zastępca dyrektora działu przedstawicielstwa w Brukseli, biuro kontroli finansowej, zarządzania ryzykiem i zgodnością ORLEN S.A., Arkadiusz Jesionek, dyrektor Centrum Energetyki AGH w Krakowie, Monika Morawiecka, senior advisor Regulatory Assistance Project.

Finansowanie inwestycji

Druga sesja, moderowana przez prof. Jacka Jaworskiego, dyrektora Instytutu Nafty i Gazu – Państwowego Instytutu Badawczego, skupiła się na inwestycjach energetycznych i ich finansowaniu i była okazją do wymiany poglądów. Podczas tej sesji poruszono elementy Krajowego Planu Odbudowy jako źródła finansowania infrastruktury energetycznej, unijne programy finansowania transformacji energetycznej, nowe paliwa gazowe w gospodarce, finansowanie dla gazownictwa z funduszy europejskich i krajowych, finansowanie inwestycji w kogenerację opartą o zdekarbonizowane paliwa gazowe. W sesji wzięli udział Wojciech Racięcki, dyrektor działu rozwoju innowacyjnych metod zarządzania programami NCBR, Dawid Karasek, kierownik wydziału energii II departamentu transformacji energetyki NFOŚiGW, Leszek Kąsek, starszy ekonomista ING Banku Śląskiego. – Niewiele państw będzie w stanie zrealizować cel zeroemisyjności do 2050 r. Według indeksu dekarbonizacji na świecie w pierwszej dziesiątce państw, którym może się to udać jest tylko 6 krajów z UE. W Europie w czołówce pod względem dekarbonizacji są Szwecja, Dania i Finlandia. – Chcę zwrócić uwagę, że żadnego kraju z Europy Wschodniej nie ma na tej liście  – zaznaczył prof. Stanisław Nagy z Wydziału Wiertnictwa, Nafty i Gazu Katedry Inżynierii Gazowniczej, AGH. Dodał, że aby gaz przetrwał jego cena musi być niska.

Kogeneracja dla energetyki i przemysłu

NFOŚiGW jako krajowy operator Funduszu Modernizacyjnego stara się zapewniać finansowanie dla inwestycji związanych z gazem, o czym mówił Dawid Karasek, kierownik wydziału energii II departamentu transformacji energetyki NFOŚiGW. – Wskaźniki dla gazu się zaostrzają i wsparcie inwestycyjne dla tego paliwa będzie się zmniejszać.

– Oferujemy wsparcie w ramach programu „Kogeneracja dla energetyki i przemysłu”, w ramach kolejnego naboru planujemy zapewnić wsparcie dla inwestycji przedsiębiorców w ramach wysokosprawnej kogeneracji, która będzie zasilana gazem ziemnym, mieszankami paliw, biogazem, biometanem, wodorem lub ciepłem odpadowym. Będziemy chcieli im zapewnić kompleksowe wsparcie do 100 proc. kosztów kwalifikowanych inwestycji, czyli pożyczkowo-dotacyjne. Dawid Karasek, kierownik wydziału energii II departamentu transformacji energetyki NFOŚiGW

Jak powiedział w czasie debaty Wojciech Racięcki, dyrektor działu rozwoju innowacyjnych metod zarządzania programami NCBR, centrum stworzyło Symulator Systemu Energetycznego dla całej Polski, który uwzględnia integrację sektorów. – Zachęcam do eksperymentów z tym narzędziem. Wynika z niego jakie Polska ma warianty transformacyjne, jakie technologie mają przyszłość  – powiedział panelista. Przedstawił również innowacyjne, pionierskie projekty wykorzysujące niskoemisyjne i zielone paliwa realizowane przez NCBR. Możliwości wsparcia technologicznego i finansowego  inwestycji zapezentował Tomasz Okoński z GE POWER.

– Jako dostawca technologii wspieramy wszystkie projekty od strony wykonawcy pod względem współpracy z agencjami kredytów eksportowych, angażujemy się w finansowanie od strony dłużnej tzn. w zakresie odraczania płatności klienta. Mamy przypadki odraczanej płatności w skrajnych przypadkach nawet o dwa lata. Nawiązaliśmy współpracę z zagranicznymi funduszami inwestycyjnymi. Napotykamy jednak na trudności wynikające z Prawa Zamówień Publicznych, które jest dość konserwatywne i wyhamowuje różne metody uatrakcyjniania projektów po stronie zamawiającego. Ustawa ta w obecnej formie blokuje wsparcie finansowe wykonawców w ramach realizacji inwestycji, a to oznacza np., że nawet jeśli są możliwości przeniesienia finansowania na zasadzie kredytów eksportowych, czyli odroczenia płatność wykonawcy i zapewnienia ubezpieczenia eksportu, to Prawo Zamówień Publicznych blokuje te możliwości. Tomasz Okoński, GE POWER.

Leszek Kąsek, starszy ekonomista ING Banku Śląskiego zwrócił uwagę, że wiele banków ogranicza finansowanie inwestycji w gaz ziemny. Jak powiedział powinniśmy zrobić wszystko, aby miks energetyczny zmieniał się możliwie szybko. Rozwiązaniem jest dostęp do finansowania unijnego, ważna jest otwartość bankowego sektora prywatnego na zielone finansowanie. – Realizowane będą dobre, bankowalne projekty – podsumował panelista.

Kierunki rozwoju

Podczas 2 dnia Sympozjum Zakopane uczestnicy skupili uwagę na kwestii kierunków rozwoju polskiego systemu gazowniczego i nowych technologii wokół gazownictwa.   Sesja ta była okazją do zaprezentowania referatów i dyskusji na kluczowe dla branży gazowniczej tematy. Prof. Stanisław Nagy z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie przedstawił plany dotyczące wykorzystania technologii CCS/CCSU w polskiej energetyce i przemyśle.  Zauważył, że innowacyjne podejście do wykorzystania dwutlenku węgla zyskują na znaczeniu w kontekście dążenia do neutralności klimatycznej, ale jak podkreślił jest to technologia kontrowersyjna ponieważ powoduje obniżenie sprawności i podnosi koszty. Podkreślił, że kluczowym elementem CCSU jest składowanie dwutlenku węgla, bo chodzi o okres 1 tys. lat. Jak podał w 2030 r. możliwe jest zbudowanie na świecie systemu CCSU na poziomie 400 mln ton, jednak już dziś wiadomo, że nie jesteśmy w stanie zrealizować postanowień Porozumienia Paryskiego. Według prognoz, które przedstawił w 2030 r. Polska będzie w stanie wychwycić 12-22 mln CO2 rocznie. Prof. Nagy zaprezentował potencjał geologicznego składowania CO2 w sczerpanych złożach węglowodorów i w strukturach aquiferowych. Jeśli chodzi o potencjał geologicznego składowania CO2 w sczerpanych złożach węglowodorów do roku 2030 możliwe jest zatłoczenie na jednej lub dwóch koncesjach węglowodorowych Orlen PGNIG do 200 tys. ton CO2 rocznie (od roku 2028). Potencjał składowania CO2 w sczerpanych złożach węglowodorów oszacowany został w 2012 r. na 784-1021 mln ton CO2, natomiast w strukturach aquiferowych – ok. 14 mld ton CO2. Marlena Krohn, dyrektor deneralna Hynfra P.S.A., poruszyła kwestię transportu i dystrybucji zielonego wodoru, które powodują, że nie jest on konkurencyjny wobec innych gazów. Według przedstawionych przez nią danych zapotrzebowanie na wodór w transporcie wyniesie 7,3 mln t, w przemyśle 1,75 mln t, w gospodarce 720 tys. t, w rocznym zużyciu benzyn – 1,3 mln t. Prelegentka podkreśliła ogromną rolę dystrybutora gazu, jako dysponenta korytarzy linii dystrybucyjnych, wskazując, że powinna ona w pierwszej kolejności bilansować lokalne źródła wytwórcze wodoru, ponieważ popyt i podaż zielonego wodoru będą w pierwszej kolejności powstawały lokalnie w systemach rozproszonych. Zadaniem dystrybutora powinien być więc rozwój lokalnych podsystemów, co zagwarantuje nadwyżki produkcji, które będą mogły być kierowane istniejącymi liniami dystrybucyjnymi do centralnych, większych systemów oraz na potrzeby eksportu.

Połączenia transgraniczne i FSRU

Aneta Korda-Burza, dyrektor pionu badań i certyfikacji w OGP Gaz-System, omówiła połączenia transgraniczne i rozwój terminali regazyfikacyjnych FSRU (Floating Storage and Regasification Unit), rzucając światło na międzynarodowe aspekty współpracy gazowej. Omówiła w swoim wystąpieniu ukończone projekty strategiczne takie jak Baltic PIPE, Korytarz Północ-Południe, interkonektory Polska-Litwa i Polska -Słowacja. Zwróciła uwagę na kolejne inwestycje, które zwiększą bezpieczeństwo kraju, zapewnią dywersyfikację źródeł gazu i przyczynią się do redukcji emisji CO2: rozbudowę Terminala LNG w Świnoujściu, której zakończenie planowane jest na I kwartał br. oraz na terminal FSRU w Gdańsku, którego uruchomienie planowane jest na przełomie 2027 i 2028 r.  Prelegentka przedstawiła również cele Nordycko-Bałtyckiego Korytarza Wodorowego, nad którym prace znajdują się w fazie wstępnego studium wykonalności. W wyniku realizacji tej inwestycji powstałby korytarz wodorowy z Finlandii do Niemiec przez Estonię, Łotwę, Litwę i Polskę.

Kierunki rozwoju sieci gazowej i LNG

Jacek Kawula, dyrektor pionu badań i certyfikacji w PSG, przedstawił perspektywy rozwoju sieci gazowej i technologii LNG, zwracając uwagę na kluczowe kierunki, które będą kształtować przyszłość branży. Omówił m.in. najważniejsze elementy systemu wirtualnych gazociągów, ukierunkowanego na poprawę chłonności sieci gazowej i likwidację ograniczeń w zakresie zatłaczania biometanu do sieci PSG. Prelegent przedstawił także potencjał rozwoju PSG w obszarze wykorzystania wodoru oraz koncepcję wykorzystania stacji LNG. Zwrócił uwagę, że biometan jest kompatybilny z obecnymi technologiami PSG i jego wykorzystanie może zapewnić natychmiastową redukcję emisji gazów cieplarnianych potrzebną do osiągnięcia 55% celu redukcji w roku 2030. Molekuła metanu niezależnie od źródła pochodzenia (kopalina, biometan) są identyczne, zatem istnieje możliwość wykorzystania istniejącej infrastruktury skraplania LNG np. w Odolanowie w obrocie certyfikowanym zielonym paliwem LNG. Prof. Jakub Kupecki z Instytutu Energetyki – Instytutu Badawczego przedstawił innowacyjne rozwiązania techniczne dla wykorzystania paliw gazowych w sektorze ciepłownictwa i energetyki, kluczowe dla osiągnięcia celów neutralności klimatycznej.

– Rozwój sieci gazowej będzie determinantą rozwoju OZE, ale także sektora wodoru i paliw pochodnych, ponieważ muszą być one transportowane. Nadawanie nowej roli systemowi gazowemu jest kluczowym komponentem transformacji. Zmienia się również profil odbiorców, mamy odbiorców, którzy sami zaczynają być wielkoskalowymi producentami energii. Prelegent przedstawił również porównanie trzech podstawowych rodzajów elektrolizerów wysokotemperaturowych oraz przykłady uruchamianych instalacji z ich wykorzystaniem. Prof. Jakub Kupecki z Instytutu Energetyki – Instytutu Badawczego.

Prelegent przedstawił również porównanie trzech podstawowych rodzajów elektrolizerów wysokotemperaturowych oraz przykłady uruchamianych instalacji z ich wykorzystaniem.

Zatłaczanie CO2 na Morzu Północnym

Agnieszka Baran, dyrektor wykonawczy ds. rozwoju biura programu CCS w Grupie Orlen, omówiła perspektywy zatłaczania dwutlenku węgla na Morzu Północnym, podkreślając znaczenie działań w zakresie redukcji emisji CO2. Jak powiedziała pod koniec 2023, na podstawie umowy pomiędzy PGNiG Upstream Norway oraz właściciela koncesji –firmy Horisontenergii AS, Grupa ORLEN przejęła 50 proc. udziałów w koncesji Polaris na Morzu Barentsa. Obecny plan zakłada wykonanie szeregu prac z zakresu geologii, geofizyki oraz inżynierii złożowej mających na celu ostateczne potwierdzenie zakładanych możliwości sekwestracji dwutlenku węgla, jak również pozostałe analizy techniczne i biznesowe, standardowo realizowane przy tego typu przedsięwzięciach. W przypadku pozytywnych wyników wstępny harmonogram przewiduje rozpoczęcie zatłaczania w złożu Polaris na przełomie 2028 i 2029 roku.

– Wszystkie projekty CCSU są bardzo kapitałochłonne i wszystkie podmioty, które chcą je realizować korzystają z dofinansowania, a projekty transgranicznej sieci CO2 podlegają pod dofinansowania CEF (Connecting Europe Facility, które mogą otrzymać tylko projekty PCI (Projects of Common Interes). Projekty te otrzymują specjalną, przyspieszoną ścieżkę realizacji, ale o otrzymaniu dofinansowania nie decyduje tylko przyznanie statusu projektu PCI.  Decyduje o tym poziom zaawansowania i dojrzałości projektu, czy jest zabezpieczony ekonomicznie i od strony udziału partnerów biznesowych. Agnieszka Baran, dyrektor wykonawczy ds. rozwoju biura programu CCS w Grupie Orlen.

Podkreśliła znaczenie komunikacji społecznej w przypadku projektów CCSU i wsparcia dla nich środowiska naukowego, bo od tego zależy czy Polska będzie mogła je realizować w kraju a nie na Morzu Północnym.

Realne spojrzenie na transformację

W drugiej części sesji odbyła się debata panelowa, której tematy rozszerzały zagadnienia poruszone w referatach. Debata zaangażowała zarówno przedstawicieli świata nauki jak i biznesu, co sprzyjało różnorodnym perspektywom i owocnym dyskusjom.  Debata była okazją do wymiany poglądów różnych środowisk na temat dostępności i opłacalności wykorzystania nowoczesnych technologii, a także kwestii społecznych i legislacyjnych transformacji w gazownictwie. Rozpoczynając debatę prof. Grzegorz Tchorek z Uniwersytetu Warszawskiego zwrócił uwagę na konieczność urealnienia spojrzenia na transformację energetyczną na świecie. Jak powiedział w Unii Europejskiej rynek gazu jest bardziej dojrzały niż w Polsce i dzięki inwestycjom w gazownictwie lepiej się rozwija. – Nasza dyskusja zmierza w kierunku szeroko rozumianej dekarbonizacji, która ma dbać o środowisko, by zachować je dla przyszłych pokoleń. Dziś kształtuje się wiele rozwiązań i regulacji na poziomie europejskim i państw członkowskich. Trzeba jednak zauważyć, że rynek na końcu wybierze to, co będzie legalne i osiągalne od strony ekonomicznej – powiedział Robert Perkowski, prezes IGG. Jako przykład podał wyzwanie konieczności magazynowania dużych ilości energii z OZE w sytuacji, kiedy czekają nas trudności ze zbilansowaniem popytu i podaży. – W rozwiązaniach osiągalnych musielibyśmy w takiej sytuacji magazynować w technologiach power-to-gas i gas-to-power, której sprawność kształtuje się na poziomie ok 40 proc.  Zderzamy się więc z koniecznością wyprodukowania 2,5 krotnie więcej energii w stosunku do zużycia – powiedział. Prezes IGG. Zwrócił w tym kontekście uwagę na kwestie finansowe nowoczesnych technologii w gazownictwie, dążenia do osiągnięcia opłacalności sekwestracji CO2 czy magazynowania wodoru. Jego zdaniem właśnie w zakresie implementowania nowoczesnych technologii konieczna jest współpraca specjalistów z wielu dziedzin.  Marlena Krohn, dyrektor generalna Hynfra P.S.A. skupiła się w swojej wypowiedzi na dostępnych obecnie technologiach i ich możliwościach.

– Dzisiaj światowe koncerny produkują elektrolizery o maksymalnej mocy ok. 20 MG. Przy dużych instalacjach o mocy ok. 100 MG potrzebujemy zoptymalizować ok 5 elektrolizerów i OZE, co nie jest łatwe. Trzeba więc liczyć się z tym, że rozwój tej technologii nie będzie szybki i będzie trwał przez najbliższe kilka, a nawet kilkanaście lat. Powinniśmy więc skupić się na technologiach, którymi dysponujemy obecnie i które możemy wdrożyć – powiedziała prelegentka. Marlena Krohn, dyrektor generalna Hynfra P.S.A.

Prof. Jakub Kupecki – dyrektor Instytutu Energetyki – IB nawiązał do dostępnych rozwiązań technologicznych w energetyce. – Nie potrafimy dzisiaj powiedzieć, które z dostępnych technologii są rozwiązaniem docelowym. Przykładowo każdy dostawca turbin ma w swoim katalogu turbinę H2Redy, która może przyjąć ok 10-30 proc. wodoru. Nieprawdziwość tej oferty polega na tym, że nie mamy tyle wodoru, aby ją zasilić. Musimy więc zdać sobie sprawę, że czym innym jest istniejąca technologia, a czym innym jest łańcuch wartości i najlepszych opcji. Tak naprawdę koszty będą determinantą wyboru docelowych rozwiązań – podsumował prelegent. Według prognoz zużycie gazu będzie wzrastać – uważa Aneta Korda-Burza, dyrektor pionu badań i certyfikacji w OGP Gaz-System.

– Duże jest zużycie i zapotrzebowanie na gaz przemysłu, które stanowi ok. 40 proc., 25 proc. przypada na gospodarstwa domowe, ok. 20 proc. na elektroenergetykę i ciepłownictwo.  Biorąc pod uwagę przechodzenie elektroenergetyki na paliwa niskoemisyjne, czyli głównie gaz ziemny ten udział będzie wzrastał. Gaz ziemny będzie jeszcze przez co najmniej 2 dekady miał duży udział w miksie energetycznym Aneta Korda-Burza, dyrektor pionu badań i certyfikacji w OGP Gaz-System.

Urszula Zając, dyrektor departamentu transformacji energetycznej – pełnomocnik zarządu ds. transformacji energetycznej PSG zwróciła uwagę, że nie ma regulacji prawnych w zakresie obrotu biogazem i biometanem. Podkreśliła, że PSG jest przygotowane na decentralizację źródeł energii.

– Na podstawie 300 wniosków, które do nas złożono szacowana produkcja biometanu wynosi ok. 1 mld. m 3 i jesteśmy w stanie przyjąć całość na pełnej chłonności. Pracujemy również nad wirtualnymi gazociągami i tam, gdzie nie możemy dojść z siecią będziemy je wykorzystywać. Urszula Zając, dyrektor departamentu transformacji energetycznej – pełnomocnik zarządu ds. transformacji energetycznej PSG.

Ważna edukacja i kwestie społeczne

Prof. Justyna Chodkowska-Miszczuk z wydziału nauk o ziemi i gospodarki przestrzennej Uniwersytetu M. Kopernika w Toruniu odnosząc się do sytuacji geopolitycznej i uniezależniania się od dostaw z zagranicy powiedziała: – Myślę, że jedną z właściwych ścieżek jest budowanie bezpieczeństwa energetycznego w oparciu o własne zasoby.  W dalszej części wypowiedzi zwróciła uwagę na zasób jakim jest przestrzeń.

– Nie możemy sobie pozwolić na to, aby produkować tereny zdekapitalizowane i zdegradowane, a jak historia pokazuje tak właśnie kończą się niektóre inwestycje. Myląc o rozwoju sektora energetycznego musimy wziąć pod uwagę to, w jaki sposób wykorzystujemy nasze dobra lokalne. Prof. Justyna Chodkowska-Miszczuk, wydział nauk o ziemi i gospodarki przestrzennej Uniwersytetu M. Kopernika w Toruniu

Według prof. Stanisława Nagy z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie dojście do zeroemisyjności jest niemożliwe bez CCS. Jak powiedział zawsze będzie duża emisja CO2 z rolnictwa, ze ścieków i z odpadów, co będzie powodowało dodatkowe utrudnienia i kraj taki jak Polska, którego nie stać na wywożenie CO2 na Morze Północne, musi myśleć o własnej drodze. Prelegent zwrócił uwagę na kwestię edukacji w zakresie nowoczesnych technologii.

– Działania edukacyjne w zakresie CCS są źle przygotowane albo ich w ogóle nie ma. Zaledwie 12 proc. badanych wie, co to jest CCS. Jeśli ten przemysł ma się rozwinąć konieczna jest edukacja szczególnie w miejscach, które będą przeznaczone do składowania. Jako środowisko powinniśmy wprowadzić własny program pod hasłem zeroemisyjnych technologii gazowniczych, który powinien być powiązany z geotermią nowej generacji. prof. Stanisław Nagy, Akademia Górniczo-Hutnicza

Na zakończenie Sympozjum Zakopane „Neutralność klimatyczna, a paliwa gazowe” organizowanego przez Izbę Gospodarczą Gazownictwa, wybrzmiały jednoznacznie przekazy o kluczowej roli paliw gazowych w transformacji energetycznej. Inwestycje, technologie i plany strategiczne, prezentowane przez przedstawicieli branży, administracji publicznej i środowiska naukowe potwierdzają determinację sektora gazowego w dążeniu do osiągania celów zrównoważonego rozwoju. Sympozjum w Zakopanem stanowiło owocną platformę do wymiany wiedzy i doświadczeń, omawiając kluczowe wyzwania i perspektywy, jakie stoją przed sektorem gazowym w kontekście neutralności klimatycznej.

Patronat honorowy nad Sympozjum Zakopane „Neutralność klimatyczna, a paliwa gazowe”objęli:  Ministerstwo Klimatu i Środowiska, Ministerstwo Aktywów państwowych, Urząd Regulacji Energetyki oraz Urząd Dozoru Technicznego.

Julita Wróbel-Siemieniuk

Partner Główny Sympozjum

Partnerzy Sympozjum

Patroni Sympozjum

Patroni Branżowi

Patroni Medialni