Biometan

INFORMACJA O DZIAŁALNOŚCI IZBY GOSPODARCZEJ GAZOWNICTWA

W OBSZARZE BIOMETANU I BIOGAZU

IGG widzi przyszłość rozwoju branży gazowniczej w czynnym uczestniczeniu w transformacji energetycznej Polski w stronę neutralności klimatycznej, w tym w działaniach na rzecz paliw gazowych nisko i zeroemisyjnych takich jak biometan, biogaz, wodór, amoniak i gaz syntetyczny, Najistotniejszym z punktu widzenia branży gazowniczej wydaje się być temat biometanu i możliwości jego zatłaczania do istniejącej sieci gazowej, dlatego Izba jest aktywna i podejmuje szereg działań w tym obszarze.

1)  Izba przystąpiła do Listu intencyjnego oraz Porozumienia o współpracy na rzecz rozwoju sektora biogazu i biometanu, zainicjowanego przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska;

2)  Przedstawiciele IGG brali udział w pracach 7 Grup Roboczych przy MKiŚ. Skierowane przez IGG do prac w Zespołach 34 osoby współtworzyły projekt Porozumienia biogazowego, a także uczestniczyły w przygotowywaniu stanowisk Grup Roboczych przy Ministerstwie;

3)  Przedstawiciele IGG kierowali pracami dwóch Grup Roboczych przy MKiŚ;

4)  Izba posiada przedstawiciela  w Radzie Porozumienia o współpracy na rzecz rozwoju sektora biogazu i biometanu w Polsce,  Izbę reprezentuje w Radzie Porozumienia p. Teresa Laskowska – Dyrektor Izby Gospodarczej Gazownictwa;

5)  W 2020 r. Izba we współpracy z PGNiG przygotowała analizę „Kierunkowe rozwiązania umożliwiające stworzenie rynku biometanu w UE i w Polsce oraz modele funkcjonowania rynku biometanu w Polsce”, która zawierała:

•    Analizę benchmarkingową wybranych rynków biometanu w krajach UE,

•    Identyfikację interesariuszy rozwoju rynku biometanu w Polsce i UE,

•    Identyfikację barier i rekomendację dla rynku biometanu w UE i w Polsce,

Materiały zawierały Raport Główny, Szczegółową opinię prawną oraz artykuły prasowe;

6)  Ministerstwo Klimatu i Srodowiska powołało w 2023 r. Zespół do opracowania projektu Rozporządzenia MKiŚ w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania gazociągu bezpośredniego biogazu oraz zmian w ustawie z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne. Biuro Izby aktywnie współpracowało przy opracowaniu tekstu dokumentów, czego efektem było przygotowanie projektu rozporządzenia oraz propozycji zmian Ustawy, które nie zostały dotychczas upublicznione do oceny i pozyskania opinii w ramach konsultacji społecznych;

1.  DZIAŁALNOŚĆ STANDARYZACYJNA IGG

1)  Kluczową aktywnością IGG jest prowadzenie prac standaryzacyjnych przez Komitet Standardu Technicznego (KST), który inicjuje nowe tematy prac oraz opiniuje tematy zgłoszone przez przedstawicieli firm stowarzyszonych. W czasie posiedzeń KST analizowany jest stopień zaawansowania zgłoszonych technologii nowej generacji i możliwość ich wdrożenia w branży. Dotyczy to między innymi możliwości przesyłania paliw alternatywnych, przesyłania dwutlenku węgla, monitorowania infrastruktury z powietrza i stosowania nowych metod pomiarowych. Zasadniczo można wyodrębnić trzy grupy tematów prac standaryzacyjnych odnoszących się do zazieleniania gazu ziemnego, które dotyczą biogazu i biometanu, wodoru oraz dwutlenku węgla. W tym obszarze IGG ma znaczące osiągnięcia; 

2)  W ramach prac Komitetu Standardu Technicznego IGG wdrożony do stosowania został  standard ST-IGG-3501:2019 Wymagania jakościowe i techniczne dla biometanu wprowadzanego do sieci dystrybucyjnej. Część 1. Wymagania jakościowe. Aktualnie planowana jest aktualizacja i rozszerzenie zakresu niniejszego dokumentu o sieci przesyłowe;

3)  Standard Techniczny ST-IGG-3501 Wymagania jakościowe i techniczne dla biometanu wprowadzanego do sieci dystrybucyjnej. Część 1. Wymagania jakościowe, stał się podstawą opracowania przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu gazowego w zakresie  wymagań dla jakości biometanu wprowadzanego do sieci;

4)  W 2022 r. opracowano 3 standardy (zastępujące 4  wycofane normy krajowe serii PN-C-04750 do 04753), w których uwzględniono, że gazy ziemne przesyłane w polskim systemie gazowym mogą zawierać domieszki gazów odnawialnych:

•    ST-IGG-4401 Paliwa gazowe Klasyfikacja, oznaczanie, wymagania i ocena jakości, (zastępujący PN-C-045750 Paliwa gazowe. Klasyfikacja, oznaczenie i wymagania ogólne oraz PN-C-045751 Gaz ziemny. Ocena jakości),

•    ST-IGG-4402 Paliwa gazowe Jakość paliw gazowych  w sieci przesyłowej, (zastępujący PN-C-045752 Gaz ziemny. Jakość gazu ziemnego w sieci przesyłowej. Grupa E),

•    ST-IGG-4403 Paliwa gazowe Jakość paliw gazowych w sieci dystrybucyjnej (zastępujący PN-C-045753 Gaz ziemny. Jakość gazu ziemnego dostarczanego odbiorcom z sieci dystrybucyjnej. Grupa Ls, Lw oraz E);

5)  Zakończone zostały prace nad Standardem Technicznym ST-IGG-3502 Wymagania techniczne dla infrastruktury związanej z przyłączaniem biogazowni. W standardzie tym opisano propozycje rozwiązań technicznych mogących znaleźć zastosowanie przy przyłączeniu biometanownii do sieci gazowej oraz zawarto ogólne zasady w zakresie wymagań technicznych przy przyłączaniu biometanowni. W standardzie uwzględniono wymagania zawarte w przepisach jak również dobre praktyki stosowane przez zagranicznych operatorów sieci dystrybucyjnej (m.in. odbyła się wizyta techniczna na Słowacji); 

6)  Z uwagi na fakt, że w Polsce nie powstała na razie żadna biometanownia, a istnieje około 390 biogazowni, biogaz jest wykorzystywany lokalnie. W związku z tym KST podjął decyzje o opracowaniu Wytycznych Technicznych WT-IGG-4801 Wytyczne do budowy lokalnej sieci biogazu. Dokument będzie zawierał wymagania i zalecenia w zakresie materiałów i komponentów stosowanych do budowy lokalnych sieci biogazu, wymagań projektowych, zakresu ciśnień, technologii wykonania, warunków lokalizacji sieci, oznakowania, dokumentacji technicznej, kwalifikacji personelu w zakresie BHP i warunków eksploatacji tych sieci;

7)  Biometan ma inne właściwości niż gaz ziemny, np. nie zawiera wyższych węglowodorów, podjęto więc prace nad opracowaniem Wytycznych Technicznych WT-IGG-4701 Jakość bioCNG i bioLNG, które będą określały wymagania dotyczące jakości bioCNG i bioLNG dostarczanych do sieci gazowych oraz wykorzystywanych na potrzeby transportu;

8)  Rozpoczęły się prace nad dokumentu standaryzacyjnym poświęconym  wprowadzaniu biometanu do sieci przesyłowej, (dostarczanie i zatłaczanie) z zastosowaniem rozwiązań alternatywnych do transportu rurociągami.

9)  Planowane jest opracowanie dokumentu standaryzacyjnego dot. Zasad kondycjonowania biometanu. Na bieżąco do Komitetu Standardu Technicznego IGG są zgłaszane do opracowania kolejne tematy dokumentów standaryzacyjnych dot. rozwiązań technicznych z zakresu biometanu i biogazu;.

2.  DZIAŁALNOŚĆ EDUKACYJNA IGG

1)  W celu promocji i poszerzenia wiedzy o biometanie Izba przygotowała specjalne wydanie Przeglądu Gazowniczego poświęcone temu tematowi;

2)  Izba na bieżąco zajmuje się tematyką biometanu w wielu numerach kwartalnika Przegląd Gazowniczy, w których publikuje szereg artykułów dot. tej tematyki;

3)  Izba podczas organizowanych wydarzeń takich jak Sympozjum Gazownicze, Targi Expo Gas i Kongres Polskiego Przemysłu Gazowniczego podejmuje działania mające na celu poszerzenie wiedzy i promocję tematów dot. gazów nisko i zeroemisyjnych w tym biometanu i biogazu;

4)  W czerwcu 2022 r., Izba zorganizowała warsztaty techniczne „Biometan – niekopalny, zielony skladnik miksu paliwowego w sieciach gazowych” poświęcone biogazownictwu, podczas których uczestnicy mogli zwiedzić nowoczesną biogazownie Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu zlokalizowaną w Przybrodzie;

5)  W czerwcu 2023 r., zostały zorganizowane Warsztaty Techniczne „Przyłączanie biometanowni do sieci gazowej w praktyce” poświęcone m.in. technologiom oczyszczania biogazu i zatłaczania biometanu do sieci gazowej w trakcie których omawiano konkretne inwestycje zrealizowane na terenie UE;

6)  W czerwcu 2024 zorganizowano Warsztaty Techniczne „Dekarbonizacja systemu gazowego”, podczas których przedstawiono sytuację krajową dotyczącą wprowadzania biometanu jak i rozwiązania  przyjęte w Czechach i na Słowacji, gdzie biometan jest wprowadzany do sieci dystrybucyjnych;

7)  We wrześniu 2024 r. odbyła się Konferencja „Perspektywy rozwoju rynku biogazu i biometanu”, której celem było omówienie najistotniejszych tematów z punktu widzenia aktualnych uwarunkowań rozwoju branży. Omówione zostały zagadnienia związane z oczekiwaniami i potrzebami przemysłu w zakresie zapotrzebowania na gazy odnawialne oraz możliwości zapewnienia dostaw biometanu i biogazu przez dostawców w kontekście ich planów inwestycyjnych. Część prezentacyjna skupiła się wokół trzech głównych zagadnień: regulacje, perspektywy rozwoju rynku, technologie dla biometanu i biogazu;

8)  W celu zdobycia wiedzy technicznej Izba zorganizowała wyjazd na infrastrukturę biometanową na Słowację, w której uczestniczyli członkowie Zespołu KST opracowującego standard dot. infrastruktury związanej z przyłączaniem biogazowni;

9)  Poza tematyką biometanu i biogazu przedstawianą na Konferencjach, Warsztatach, Sympozjach i Kongresach IGG promuje w programie studiów MBA zagadnienia związane z biometanem, biogazem i innymi gazami zero i niskoemisyjnymi;

10)        Dla szkół średnich i kadry pedagogicznej w ramach Konkurs zorganizowanego przez Ministerstwo Edukacji i Nauki pn. „Utworzenie i wsparcie funkcjonowania 120 branżowych centrów umiejętności (BCU), realizujących koncepcję centrów doskonałości zawodowej (CoVEs)”, IGG stworzyło zakres szkoleń ukierunkowanych na nowe technologie. Izba współpracuje z Ministerstwem w ramach opiniowania zmian w  programach nauczania w szkołach średnich dla kierunku Technik Gazownictwa. 

3.  ZESPÓŁ IGG DO SPRAW ROZWOJU RYNKU BIOMETANU

1)  W związku z rosnącym zainteresowaniem i potrzebą rozpoczęcia działań związanych

ze zwiększeniem wykorzystania biometanu w krajowym bilansie energetycznym, Zarząd IGG uchwałą z dnia 16 września 2021 r. powołał Zespół IGG do spraw rozwoju rynku biometanu. Zespół powstał wychodząc naprzeciw administracji rządowej, która oczekiwała jednolitego stanowiska ze strony branży gazowniczej;

2)  Zespół przygotował opracowanie dot. propozycji rozwiązań branży, których implementacja do krajowego porządku prawnego, ma umożliwić rozwój rynku biometanu w Polsce przy uwzględnieniu oczekiwań wszystkich interesariuszy. Przedstawiciele zespołu uczestniczyli bezpośrednio w pracach Grupy Roboczej nr 1 przy Ministerstwie Klimatu i Środowiska, która wypracowała propozycje w zakresie: bezpieczeństwa dostaw i eksploatacji lokalnych sieci biogazu/biometanu, parametrów jakościowych biogazu, który może być dystrybuowany w lokalnych sieciach biogazu/biometanu.