„Kogeneracja i poligeneracja w układach silnikowych na paliwa gazowe – wodór, biogaz” – Podsumowanie Warsztatów technicznych

25.08.2023

Dobiegły końca kolejne Warsztaty Techniczne zorganizowane przez Izbę Gospodarczą Gazownictwa przy udziale ekspertów z branży zatytułowane „Kogeneracja i poligeneracja w układach silnikowych na paliwa gazowe – wodór, biogaz”. Warsztaty cieszyły się dużym zainteresowaniem i jak zwykle frekwencja przeszła nasze oczekiwania. Wydarzenie odbyło się na terenie Muzeum Gazownictwa przy ul. M. Kasprzaka 25 w Warszawie.

Warsztaty otworzył Prezes Zarządu Izby Gospodarczej Gazownictwa – dr Robert Perkowski, który przywitał serdecznie zebranych zarówno w imieniu IGG jak i  ORLEN SA i PGNiG. Prezes Perkowski podkreślił, że rola gazu ziemnego jako ważnego nośnika energii będzie nadal istotna m.in. z uwagi na jego rolę stabilizującą dostawy energii i możliwość magazynowania.

Prezes podkreślił także, że rozwój technologii dla gazownictwa mających na celu dekarbonizację systemu gazowego jest obecnie w centrum uwagi debat o polityce klimatycznej w zdecydowanej większości państw, a w Polsce szczególnie począwszy od czasu Porozumień paryskich w 2016 r.

IGG jest w ciągłym kontakcie z administracją państwową, promujemy rozwiązania, które są niezbędne branży do dalszego rozwoju. Współtworzyliśmy opracowania dla uzasadnienia propozycji rozwiązań legislacyjnych dotyczących przesyłania wodoru sieciami gazowymi czy magazynowania wodoru w podziemnych strukturach solnych. Prezes Perkowski zwrócił uwagę na ważną rolę standaryzacji technicznej prowadzonej przez KST IGG, przekładającej się często na zapisy przepisów państwowych.

Kilkuletnie działania Izby dla uzasadnienia zamierzeń branży umożliwiły pozyskanie funduszy unijnych w największym programie UE jakim jest „FENiKS” (fundusze europejskie na infrastrukturę, klimat i środowisko na lata 2021-2027 w wysokości 700 mln euro na gazownictwo).

Kończąc swoje wystąpienie Prezes Perkowski podkreślił, że tematyka Warsztatów wpisuje się zarówno w nową strategię Spółek Grupy ORLEN jak i kontynuowanie działań na rzecz konwencjonalnych źródeł wytwórczych energii oraz zaprosił na kolejne wydarzenia organizowane przez IGG, w tym październikowe warsztaty dotyczące emisji metanu z sieci gazowych.

Gości, w tym przedstawicieli ministerstwa Klimatu i Środowiska  powitała także Dyrektor Izby pani Teresa Laskowska, która następnie przedstawiła program Warsztatów, życząc zgromadzonym owocnych dyskusji.

Prezentację otwierającą merytoryczną część warsztatów przedstawił radca prawny pan Robert Mikulski z Brillaw Kancelaria Radców Prawnych Mikulski & Partnerzy, który omówił rozwiązania prawne przyjęte przez KE UE i Polskę i ich konsekwencje dla rozwoju mechanizmów finansowania gospodarki wodorowej i rynku wodoru w Polsce.

W ramach prezentowanego wykładu pan Robert Mikulski poruszył istotne zagadnienia związane z Europejskim Zielonym Ładem, założeniami i celami strategii wodorowej UE, nowelizacją Dyrektywy RED w ramach pakietu Fit for 55, czy Polską Strategia Wodorową do 2030 r. Omówione zostały także europejskie i krajowe programy wsparcia dla inwestycji wodorowych – UE przeznacza na te projekty 500 mld euro. Przewidywana jest dopłata UE do 1 kg wodoru w wysokości 4€/1 kg H2. Uruchomienie krajowych środków na inwestycje wodorowe jest w znacznym stopniu uzależnione od środków z KPO. Prelegent zwrócił także uwagę na brak legislacji dotyczących wodoru. Dyskusja po wykładzie dotyczyła kosztów transportu z wykorzystaniem H2 jako paliwa, które jak stwierdzono są znacznie wyższe.

Następnie swój referat wygłosił pan Wacław Bilnicki – ekspert Izby Gospodarczej Gazownictwa w obszarze wodoru. Jego wystąpienie poruszało zagadnienia związane z rozwojem układów kogeneracyjnych na paliwa gazowe. Ekspert przedstawił początki powstania układów kogeneracyjnych począwszy od turbinowego układu kogeneracyjnego Edisona z 1882 r o sprawności 30%, ich poszczególne etapy rozwoju, aż po obecnie funkcjonujące technologie i możliwości ich wykorzystania ze sprawnością dochodzącą do 95%.

Tuż po przerwie przedstawiciel TEDOM POLAND pan Marcin Skop przedstawił niezwykle interesującą prezentację o instalacjach referencyjnych gazowych układów kogeneracyjnych w Polsce. W prezentacji wskazano potencjał rozwojowy na rynku krajowym i globalnym, największe zrealizowane inwestycje w kogenerację oraz możliwe modele współpracy z dostawcą. Prelegent zwrócił uwagę, że dostępne moce układów kogeneracyjnych obejmują zakres od 20 kW do 4500 kW, a jedną zalet tych układów jest uniezależnienie od energii dostarczanej z sieci.

Kolejna prezentacja została przedstawiona przez pana Grzegorza Drabika z TEDOM POLAND na temat zasad działania i ewolucji układów kogeneracyjnych w kierunku paliw gazowych z udziałem wodoru, w tym modele budowy instalacji, typoszeregi urządzeń i zmiany konstrukcyjne. Prelegent przypomniał także definicje: kogeneracji – oznacza jednoczesną produkcje energii elektrycznej i ciepła, trójgeneracji – jednoczesną produkcję energii, ciepła i chłodu, a w przypadku poligeneracji można mówić dodatkowo o produkcji pary. Jak wynika z prezentacji, dodatek H2 do paliwa zmniejsza emisję CO2, ale zwiększa parametry stukowe paliwa. Niemniej dodatek do 10% H2 nie powoduje konieczności znaczących modernizacji układów kogeneracyjnych – inaczej jest w przypadku większej zawartości H2 powyżej 30%.

Przed przerwą goście mogli wysłuchać ciekawego wykładu na temat wykorzystania wodoru w silnikach spalinowych i w jednostkach kogeneracyjnych różnych producentów, w tym najistotniejszych różnic konstrukcyjnych i eksploatacyjnych pomiędzy klasycznymi układami kogeneracyjnymi na gaz ziemny a układami kogeneracyjnymi, które są przystosowane do paliw gazowych z wodorem. Referat wygłosił pan Krzysztof Maciąg, Członek Zarządu TEDOM POLAND. Prelegent przedstawił wyniki badań dotyczące dodatku 10, 20, 30% wodoru do paliwa gazowego, wskazując na możliwość zastosowania takiego paliwa w jednostkach kogeneracyjnych. Pan Maciąg zauważył jednak, że łatwiejsze będzie zazielenienie sieci gazowych biometanem niż H2. Zwrócił uwagę na konieczność rozbudowy sieci energetycznych niskich ciśnień oraz omówił źródła H2, podkreślając, że jego produkcja może u nas nigdy nie być opłacalna. Przypomniał także, że Ukraina wprowadziła w ostatnim czasie przepisy ułatwiające rozwój energetyki obywatelskiej – co jest warte naśladowania.

Tuż po drugiej przerwie pan Grzegorz Drabik  z TEDOM POLAND przedstawił bardzo ciekawy wykład dotyczący analiz przedinwestycyjnych skierowanych na opłacalność czy dobór jednostki CHP. Prelegent wskazał konieczność analizy zużycia mediów przy doborze systemu CHP. Korelacja zużycia energii elektrycznej w stosunku do energii cieplnej jest istotnym czynnikiem wpływającym na dobór jednostki. Pan Grzegorz Drabik porównywał harmonogramy serwisowe jednostek kogeneracyjnych w zależności od zastosowanego paliwa gazowego takiego jak: gaz ziemny, biogaz, biometan czy LPG.

Była to cześć praktyczna Warsztatów, która cieszyła się ogromnym zainteresowaniem licznie zgromadzonych gości.

Po części praktycznej Warsztaty przeszły w fazę dyskusji i pytań.

Na zakończenie Warsztatów Pan Filip Paczkowski przybliżył Technologię współspalania wodoru z gazem ziemnym opracowaną w ramach B+R przez PGNiG obecnie ORLEN. Pokazało to uczestnikom Warsztatów, że w branży trwają zaawansowane prace w tym zakresie, a uzyskane wyniki pozwolą na efektywne prace wdrożeniowe.

To był owocny dzień i kolejne już Warsztaty techniczne Izby Gospodarczej Gazownictwa przeszły do historii. W ramach przedstawionych referatów i części praktycznej poruszono jak zwykle szereg istotnych z punktu widzenia rozwoju branży gazowniczej tematów. Podczas warsztatów uczestnicy aktywnie zadawali pytania prelegentom dotyczące prezentowanych rozwiązań. Wybrana przez Izbę formuła Warsztatów technicznych jest odpowiednia dla przekazywania wiedzy technicznej i umożliwiła szeroką dyskusję wśród uczestników, propagując jednocześnie nowoczesne rozwiązania w branży.

Już teraz zapraszamy Państwa na kolejne Warsztaty Techniczne, które Izba Gospodarcza Gazownictwa zaplanowała na październik 2023 r. takie jak Konferencja „Metan jako paliwo i surowiec”,  Warsztaty techniczne „Emisja metanu z sieci – nowe wyzwania”.  Zachęcamy do śledzenia naszej strony internetowej, bo już wkrótce ukażą się na naszej stronie szczegóły dotyczące tych wydarzeń.

Zapraszamy serdecznie i do zobaczenia.