Relacja z 8. Kongresu Biogazu pod patronatem medialnym Izby Gospodarczej Gazownictwa, działającej w obszarze szeroko rozwijanych gazów wykorzystywanych zarówno do celów energetycznych jak i przemysłowych jako substraty i gazów zdekarbonizowanych (gaz ziemny, gazy syntetyczne, biometan, wodór)
W dniach 14-15 grudnia br. odbyła się ósma edycja Kongresu Biogazu, pod tytułem „Biogaz – nowe otwarcie”. To wydarzenie, jedno z największych w Europie, stanowiło wyjątkową platformę do wymiany wiedzy, analizy zmian w polskim sektorze biogazowym oraz prezentacji innowacyjnych rozwiązań i regulacji w 2023 r.
Beata Klimczak z „Magazynu Biomasa” przedstawiła prezentację poświęconą dynamicznym zmianom na polskim rynku biogazu w latach 2020-2023. Zwróciła uwagę na ogromny wzrost zainteresowania inwestycjami w biogazownie, szczególnie w sektorze małych instalacji rolniczych o mocy 50-499 kW. Prelegentka podkreśliła, że istnieje potencjalnie ogromny rynek inwestycyjny, zwłaszcza w sektorze rolnictwa i przetwórstwa rolno-spożywczego. Inwestorzy, zarówno firmy, jak i rolnicy, skłaniają się ku budowie biogazowni poniżej 0,5 MW mocy, unikając tym samym skomplikowanych procedur i minimalizując ryzyko protestów społecznych.
W zaprezentowanym podczas Kongresu raporcie „Biogaz i biometan w Polsce 2023”, przygotowanym pod kierownictwem prof. Jacka Dacha z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, podkreślono rosnące zainteresowanie inwestycjami w biogazownie w ciągu ostatnich dwóch lat. Szczególną popularnością cieszą się inwestycje w sektorze małych instalacji rolniczych, co wynika z szybkiej i ułatwionej ścieżki legislacyjnej.
W raporcie zwrócono uwagę na ogromny potencjał inwestycyjny, zwłaszcza w sektorze rolnictwa i przetwórstwa rolno-spożywczego.
Maciej Ziemann z kancelarii WKB Wierciński, Kwieciński, Baehr, przedstawił zmiany prawne dla biogazu w 2023 roku, omawiając aktualne regulacje prawne, które będą wpływać na rozwój sektora biogazowego w Polsce.
Jakub Safjański, dyrektor departamentu energii i zmian klimatu Konfederacji Lewiatan, skoncentrował się na przykładach dekarbonizacji zakładów przy użyciu biometanu. Jego prezentacja podkreśliła konieczność zmiany obecnych źródeł zasilania na zeroemisyjne, wykorzystujące zielone paliwa, takie jak biometan, bioolej czy wodór. Prelegent omówił biogazownie ze ścieków, które już funkcjonują w Browarze w Tychach, Browarze Okocim Grupy Carlsberg czy dwóch zakładach Tymbarku.
W dalszej części Sabine Dujacquier, wiceprezes Polskiej Grupy Biogazowej, podzieliła się korzyściami z budowy biometanowych instalacji przyzakładowych. Wskazała na możliwość dostarczania biometanu do sieci gazowej lub odbiorcy przemysłowego, uzyskiwania certyfikatów zgodności z kryteriami zrównoważonego rozwoju (POS) oraz gwarancji pochodzenia energii.
Karol Trojanowicz z Seen Technologie omówił proces produkcji i energetycznego wykorzystanie biogazu na przykładach, między innymi, rozbudowanej oczyszczalni ścieków w zakładzie mleczarskim Mlekpol, która produkuje ponad 5,146 m3 biogazu, umożliwiając wytworzenie 12,5 GWh energii rocznie.
Tomasz Kajdan z Biowatt zaprezentował potencjał produkcji biogazu w Polsce, zwracając uwagę na niewielkie zagospodarowanie tego potencjału w kraju. Wskazał na brak świadomości społecznej, problemy legislacyjne i bariery kapitałowe jako główne przeszkody w pełnym wykorzystaniu możliwości biogazowni.
Sesje poświęcone budowie, technologiom i rozwiązaniom zwiększającym wydajność biogazowni zawierały cenne prezentacje. Krzysztof Maciąg z Tedom Poland mówił o różnicach konstrukcyjnych i eksploatacyjnych jednostek kogeneracyjnych, a Lena Undeutsch z Suma Ruhrtechnik przedstawiła technologię mieszania i pompowania w branży biogazowej.
W panelu dyskusyjnym na temat finansowania i ekonomiki inwestycji biogazowych prelegenci omówili dostępne mechanizmy finansowania inwestycji oraz potencjał rynku biogazu i biometanu.
W ramach sesji poświęconej technologiom związanym z budową i eksploatacją biogazowni Marek Jedziniak z Biogas System przedstawił standardowy model polskiej biogazowni, która produkuje biogaz wykorzystywany do wytwarzania energii cieplnej i elektrycznej na poziomie ok. 499 kW, a jako produkt uboczny tego procesu powstaje poferment, który może być stosowany jako naturalny nawóz. Prelegent zwrócił uwagę na możliwości jakie daje konwersja biometanu do bioLNG i wielką opłacalność takiej inwestycji, ze względu na duże zapotrzebowanie na ten gaz sektora transportowego. Projekt największej zintegrowanej instalacji do produkcji bioLNG wraz z instalacją skraplania CO2 w Niemczech, której wydajność wynosi 9,6 tys. ton bioLNG rocznie i CHP o mocy 3,1 MWel. zaprezentował Tomasz Bukowski z EnviTec Biogas Poland. Jak podał prelegent, aby przeprowadzić konwersję produkcji biometanu na bio-LNG potrzeba było w przypadku BioEnergie Park Gustrow 50 mln euro.
W ramach ósmej edycji Kongresu Biogazu, niezwykle istotnym elementem były panelowe dyskusje na temat społecznego aspektu budowy biogazowni.
Lech Gryko, właściciel wzorcowej biogazowni Zielona Energia Michałowo, podzielił się swoimi doświadczeniami i przemyśleniami na temat kluczowej roli współpracy z lokalną społecznością. Podkreślił wagę transparentnej komunikacji i otwartości na dialog, aby skutecznie przekazywać korzyści wynikające z funkcjonowania biogazowni.
Beata Wiszniewska, reprezentująca Polską Grupę Biogazową z 19 inwestycjami biogazowymi, zwróciła uwagę na paradoks związany z budową biogazowni. Pomimo lokalnej produkcji energii ze zrównoważonych źródeł, budowa biogazowni wciąż budzi obawy wśród rolników. Wiszniewska podkreśliła trudności w przekonaniu rolników do wartości pofermentu, który jest produktem ubocznym biogazowni i stanowi wartościowy nawóz.
Piotr Zacharski z Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowego Instytutu Badawczego skoncentrował się na roli inwestorów w procesie inwestycyjnym. Wskazał na potrzebę zaangażowania społeczności lokalnej, uczciwego informowania o inwestycji oraz podkreślania korzyści z nią związanych. Zacharski podkreślił, że aktywne zaangażowanie inwestorów może istotnie wpłynąć na akceptację lokalnej społeczności.
Ostatnia sesja drugiego dnia kongresu poświęcona była m.in. badaniom nad standaryzacją procesu oczyszczania biogazu do biometanu. Dr inż. Paweł Filanowski, pracownik Izby Gospodarczej Gazownictwa, przedstawił wyniki badań zrealizowanych na AGH, podkreślając znaczenie standaryzacji dla zwiększenia konkurencyjności oferowanych technologii. W ramach referatu wskazywał przykład ujednolicenia procesu oczyszczania biogazu dla technologii kriogenicznych, dla których obecnie każdorazowo dokonuje się obliczeń i doboru technologii. Przykład ten pokazał uczestnikom kongresu, że możliwe jest znalezienie ujednoliconego obszaru wykraplania dwutlenku węgla dla różnych składów biogazu. Działanie to miało na celu pokazać potencjał standaryzacji procesu w doborze technologii.
Podsumowując, 8. Kongres Biogazu „Biogaz – nowe otwarcie” nie tylko dostarczył aktualnej wiedzy dotyczącej stanu branży biogazowej w Polsce, ale także ukazał potencjał i wyzwania przed nią stojące. Wspólne wysiłki prelegentów, ekspertów i przedstawicieli branży wskazują, że biogaz może odegrać kluczową rolę w transformacji energetycznej, przyczyniając się jednocześnie do zrównoważonego rozwoju.
Julita Wróbel-Siemieniuk